''Υπάρχουν ζητήματα που βρίσκονται εκτός δημοκρατικών διαδικασιών, που δεν μπορούν να τεθούν σε ψηφοφορία. Δεν μπορούμε για παράδειγμα να ψηφίσουμε για το αν ισχύουν, ή όχι, οι νόμοι του Νεύτωνα – είναι άλλες οι διαδικασίες μέσω των οποίων θα αποφανθούμε για την εγκυρότητα ή μη των νόμων αυτών. Αν εμείς, παρ' όλα αυτά, θελήσουμε να θέσουμε τους νόμους του Νεύτωνα σε ψηφοφορία, το πραγματικό νόημα της ψηφοφορίας αυτής δεν θα είναι η εγκυρότητα των νόμων, αλλά το κατά πόσον εμείς θέλουμε να τους λαμβάνουμε υπ' όψη ή θέλουμε να τους αγνοούμε (και ενδεχομένως να φάμε το κεφάλι μας). Σε κάθε περίπτωση οι φυσικοί νόμοι υπάρχουν έξω από μας. Σε μας το μόνο που μένει είναι να συγχρονίσουμε τη σκέψη μας με αυτούς, να τους καταστήσουμε (και μαζί να καταστήσουμε και τους εαυτούς μας) έλλογους, ή να μην το κάνουμε: τούτο το τελευταίο μεταφερόμενο στο επίπεδο της κοινωνίας είναι υπό την ευρεία έννοια ο λαϊκισμός..''
Sunday, March 27, 2011
ΑΠΟ ΤΗ ΧΡΕΟΚΟΠΙΑ ΣΤΗΝ ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ Από τους Ορέστη Καλογήρου, Γιώργο Καρρά, Βάσω Κιντή, Μάνο Ματσαγγάνη, Ελίζα Παπαδάκη, Δαμιανό Παπαδημητρόπουλο
Tο κείμενο αυτό προέκυψε από συζητήσεις μεταξύ των συνυπογραφόντων, γράφτηκε από τον Δαμιανό Παπαδημητρόπουλο, αλλά συνυπογράφεται από όλους, προκειμένου να καταδειχθεί όχι μόνο το αυτονόητο, η συμφωνία δηλαδή με τον προβληματισμό που αναπτύσσεται, αλλά κυρίως η ανάγκη κοινής στάσης, αν όχι συστράτευσης, όλων στις κρίσιμες στιγμές που διανύουμε.
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
Αρκετοί χαρακτηρισμοί έχουν ακουστεί, όπως “το απαράδεκτο μνημόνιο”, “το μνημόνιο δεν είναι μονόδρομος”, τάσσομαι κατά του μνημονίου”, να κάνουμε δημοψήφισμα, “να ψηφίσουμε αν είμαστε υπέρ ή κατά του μνημονίου”. Στην πραγματικότητα σε όλους αυτούς δεν αρέσουν οι συνέπειες του μνημονίου, όπως δεν αρέσουν στους ανθρώπους οι συνέπειες ενός σεισμού, ή μιας καταιγίδας. Αλλά οι συνέπειες του μνημονίου, για να αξιολογηθούν, θα πρέπει να συγκριθούν με τις συνέπειες του μη μνημονίου: το μνημόνιο μας δίνει για κάτι λιγότερο από τρία χρόνια κάποια χρήματα με σχετικά υποφερτό επιτόκιο, προκειμένου αφενός να εξυπηρετήσουμε το ληξιπρόθεσμο χρέος μας, αφετέρου να καλύψουμε τα καινούργια ελλείμματα που θα δημιουργήσουμε σ' αυτά τα τρία χρόνια. Σε αντάλλαγμα αναλαμβάνουμε την υποχρέωση να μειώνουμε σταδιακά αυτά τα ελλείμματα, μέχρι να τα φέρουμε κάτω του 3% του ΑΕΠ. Για παράδειγμα το 2009 το δημόσιο είχε έσοδα περίπου 50 δις (για την ακρίβεια 49) και δαπάνες 85 δις, άρα το έλλειμμα ήταν πάνω από 35 δις. Το μνημόνιο μας επέβαλε να μειώσουμε το 2010 το έλλειμμα κατά 6% του ΑΕΠ, δηλαδή περίπου κατά 15 δις. Αυτό την ίδια στιγμή σημαίνει ότι μας επέτρεπε (και μας χρηματοδοτούσε) να έχουμε ένα έλλειμμα 20 δις (35-15=20). Με αυτά τα 20 δις πληρώσαμε μισθούς (μειωμένους), συντάξεις, τόκους κ.ο.κ."
ReplyDelete(Από το κείμενο των 6 συνομιλητών, που συνέγραψε ο κ. Δαμιανός Παπαδημητρόπουλος).
Θα ξεκινήσω την προσπάθεια άρθρωσης ενός αξιοπρεπούς αντιλόγου στους ισχυρισμούς των 6 συζητητών, ξεκινώντας από τις ανακρίβειες και τους αναληθείς ισχυρισμούς, που εμφανίζονται ως παραδοχές, μέσα στο κείμενο των συζητητών, που συνόψισε ο κ. Παπαδημητρόπουλος, με τίτλο : "Από τη χρεοκοπία στην αυτογνωσία" http://politicalreviewgr.blogspot.com/2011/03/blog-post_27.html .
Αν δούμε τους αριθμούς, όσον αφορά το Μνημόνιο, τα πράγματα είναι ξεκάθαρα. Από τα ποσά, που διέθεσε και θα διαθέσει στο ελληνικό δημόσιο το Μνημόνιο δεν θα πάει στους μισθούς και στις συντάξεις ούτε ένα λεπτό, παρά τα όσα ισχυρίζονται οι 6 συζητητές. Αυτή η πρωτογενής παραδοχή τους, που λέει ότι το Μνημόνιο χρηματοδοτεί τα τρέχοντα - εκτός των προκαθορισμένων δανείων - ελλείμματα του ελληνικού δημοσίου και μάλιστα τους μισθούς και τις συντάξεις, καθώς επίσης και όλες οι συναφείς παράγωγες παραδοχές τους δεν έχει βάση. Απλά, δεν είναι αληθής :
Το 2010 η χώρα πήρε 38 δισ. €, από τα οποία τα 32,5 δισ. € πήγαν για τοκοχρεωλύσια (19,5 δισ. € χρεωλύσια και 13 δισ. € τόκοι), ενώ το 2011 η χώρα θα πάρει 46,5 δισ. € από τα οποία τα 44 δισ. € θα πάνε για τοκοχρεωλύσια (28,1 δισ. € χρεωλύσια και 15,9 δισ. € τόκοι). Σχεδόν όλα τα χρήματα θα πάνε για να χρηματοδοτήσουν τους κατόχους των ομολόγων στο εξωτερικό, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν το 80% του συνολικού ελληνικού δημόσιου χρέους, ενώ και τα υπόλοιπα θα πάνε για την στήριξη του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, στο οποίο είναι επίσης εκτεθειμένοι ομολογιούχοι από το εξωτερικό, με πρώτη από όλους την Ε.Κ.Τ. (Οι μισθοί, για τους οποίους, δήθεν, κόπτονται οι συγγραφείς του πονήματος, ανέρχονται γύρω στα 20 δισ. € και δεν πληρώνονται από τα δάνεια του Μηχανισμού Στήριξης. Ούτε, φυσικά, και οι συντάξεις. Και για να μην ακούγονται και γράφονται τερατολογίες, πρέπει να ειπωθεί ότι το συνολικό μισθολογικό κόστος του δημοσίου τομέα στην Ελλάδα ανέρχεται στο 20% του ΑΕΠ της χώρας και κυμαίνεται περίπου, στα μέσα επίπεδα των χωρών της ευρωζώνης).
Χωρίς τα δάνεια του Μηχανισμού θα ήσαν οι δανειστές που δεν θα πληρώνονταν και αυτοί θα είχαν το πρόβλημα, ενώ η προσφυγή τους στα δικαστήρια δεν θα τους απέφερε πολλά πράγματα και θα υποχρεώνονταν σε έναν συμβιβασμό επωφελή για το ελληνικό δημόσιο). Αυτή είναι η αλήθεια.
Αγαπητέ κ. Αναστασόπουλε, ευχαριστώ κατ αρχάς για τον κόπο σας να σχολιάσετε το κείμενο της ανάρτησης που φιλιξένησα στο μπλογκ. Νομίζω ότι όσα αναφέρετε είναι σωστά. Κάνετε όμως ένα λάθος στην τελευταία σας παράγραφο, όταν εκτιμάτε ότι οι δανειστές -μόνο-θα είχαν το πρόβλημα αν κάναμε στάση πληρωμών. Για ξανασκεφτείτε το λίγο..
ReplyDeleteΠροφανώς, αγαπητέ φίλε, δεν θα είχαν μόνο οι δανειστές πρόβλημα. Αλλά αυτοί θα είχαν το κύριο πρόβλημα - μαζί με την ευρωζώνη, θα ετίθετο ενώπιον του κινδύνου της άμεσης διάλυσης, ή της επίλυσης του νομισματικού της προβλήματος, που έχει να κάνει με το γεγονός ότι το ευρώ είναι ένα αβαθές λογιστικό νόμισμα, που εκφράζει την περιβόητη ανεξαρτησία του ευρωπαίκού χρηματοπιστωτικού συστήματος, που αποτελεί όργανο της ευρωπαϊκής χρηματοπιστωτικής ελίτ.
ReplyDeleteΓια τον λόγο αυτό, δεν υπάρχει λόγος να κοπτόμεθα για την όποια χασούρα των δανειστών και οφείλουμε να γνωρίζουμε ότι, πέρα από τις ανοησιολόγες θεωρίες των παπαγαλακίων της διεθνούς και της εντόπιας χρηματοπιστωτικής ελίτ και των πολιτικών θεραπαινίδων τους, το ελληνικό δημόσιο τον Απρίλιο - Μάϊο του 2010 μπορούσε (και όφειλε) να διαπραγματευθεί έχοντας μια πολύ καλή διαπραγματευτική θέση απέναντί τους. Ο ευήθης ΓΑΠ δεν το έπραξε. Το γιατί είναι κάτι που μένει να το δούμε.
Τύποις και ουσία, λοιπόν, ο περίφημος "Μηχανισμός Στήριξης της ελληνικής οικονομίας" είναι ψευδεπίγραφος. Πρόκειται, όπως λένε όλοι οι σοβαροί οικονομικοί αναλυτές και οι πολιτικοί της ευρωζώνης - ενεργοί και συνταξιούχοι από τον Βόλφγκανγκ Σόϊμπλε και τον Νικολά Σαρκοζύ, μέχρι τον υπέργηρο Χέλμουτ Σμιτ -, για "Μηχανισμό διάσωσης του ευρωπαϊκού και του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος", ο οποίος δεν κάνει τίποτε περισσότερο από το να πνίγει την χώρα σε μεγαλύτερα επίπεδα χρέους, δια της συσσώρευσης των τόκων και του διαρκούς ανατοκισμού του χρέους αυτού.
Γιατί, λοιπόν, οι 6 διανοητές υιοθετούν τόσο χοντροκομένα αναληθείς ισχυρισμούς, οι οποίοι δεν στηρίζονται πουθενά; Δεν θέλω να πιστεύω ότι ψεύδονται....
[Για να μην μακρυγορώ εδώ, όποιος θέλει μπορεί να διαβάσει την συνέχεια της απόπειρας απάντησής μου στο μπλογκ μου στο θέμα : «Από την χρεωκοπία στην αυτογνωσία. (Ή πως η ελληνική αριστερή διανόηση υπερασπίζεται την Ευρώπη των τραπεζών και υιοθετεί την επιχειρηματολογία της ελίτ του ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού συστήματος)» http://tassosanastassopoulos.blogspot.com/2011/04/matsaganis-papadimitropoulos.html ].
Οσο περισσότερα αναφέρετε τόσο γίνεται φανερό ότι μάλλον δεν υπολογίζετε έναν παράγοντα βασικό. Οτι τυχόν πτωχευση ή όπως αλλιώς θέλετε πες τε το, θα είχε σαν κύρια συνέπεια την για πολύ χρόνο έξοδο της χώρας από τις αγορές ομολόγων. Αυτό για να συμβεί πρέπει προηγουμένως να αποκτήσουμε πρωτογενή πλεονάσματα, διαφορετικά θα επέλθη διάλυσις όπως μπορείτε να κατανοήσετε. Αλλά χωρίς τον μηχανισμό στήριξης ο μηδενισμός αυτός θα επεβάλετο ακαριαία. Τώρα η προσπάθεια γίνεται σταδιακά και γι αυτό εξ άλλου αυξάνει το χρέος. Εκτός αυτό η έξοδος από το ΕΥΡΩ θα ήταν άμεση με αποτέλεσμα το χρέος να πολλαλασιαστεί. Γιατί μην αμφιβάλετε, όσο κούρεμα και να κάνουμε οι δανειστές θα τα πάρουν όλα πίσω. Απόδειξη το αργεντίνικο πείραμα. Τέλος πάντων είναι μεγάλη κουβέντα και έτσι κι αλλιώς για λόγους ανεξάρτητους από το μνημόνιο και περισσότερο από την κατεστραμένη σταδιακά από δεκαετίες οικονομία μας, προς τα εκεί βαδίζομεν..
ReplyDeleteΣτην αρχή της Great Depression είχε πει παραστατικά : "Έχουμε πρόβλημα γεννήτριας". Η οικονομική μηχανή ήταν σε γενικές γραμμές σε καλή κατάσταση, αλλά μια ζωτικής σημασίας συνιστώσα, το χρηματοπιστωτικό σύστημα, δεν λειτουργούσε.. Επίσης, την ίδια εποχή, είπε ότι : "Βρισκόμαστε σε πολύ μεγάλη σύγχυση, έχουμε χειριστεί αδέξια μια ευαίσθητη μηχανή την λειτουργία της οποίας δεν κατανοούμε".
ReplyDeleteΚαι οι δύο ισχυρισμοί του Κέϋνς έχουν πλήρη ισχύ και σήμερα.
Μετά την Great Depression της δεκαετίας του 1930 οι πρόγονοί μας επανασχεδίασαν την μηχανή με τρόπο που έδειχνε ότι κατανόησαν την λειτουργία της, τουλάχιστον με τέτοιον τρόπο, έτσι ώστε να αποφεύγονται οι μεγάλες κρίσεις και οι συμφορές, που αυτές επιφέρουν. Το τραπεζικό σύστημα έγινε βαρετό μεν, αλλά ασφαλές δε και τέθηκε κάτω από ένα αυστηρό ρυθμιστικό πλαίσιο και τυλίχθηκε με ένα δίκτυ ασφαλείας, ακριβώς επειδή λειτούργησε καταστροφικά στην προηγούμενη περίοδο, ενώ οι διεθνείς κινήσεις κεφαλαίων, που έπαιξαν αποδιοργανωτικό ρόλο στην δεκαετία του 1930, περιορίστηκαν.
Τα πράγματα στράβωσαν από το τέλος της δεκαετίας του 1980, όταν το χρηματοπιστωτικό σύστημα άρχισε να ξαναγίνεται "ενδιαφέρον" (για τους ραντιέρηδες και την χρηματοπιστωτική ελίτ), αλλά και επικίνδυνο, λόγω της αποδιοργάνωσης των ρυθμιστικών κανόνων, που το διήπαν, με την εξάπλωση του σύγχρονου σκιώδους τραπεζικού συστήματος (shadow banking) και με τις αυξανόμενες διεθνείς κεφαλαιακές ροές, λόγω της τεράστιας διεύρυνσης της ανισοκατανομής των εισοδημάτων και της ξέφρενης παγκοσμιοποίησης.
Τι πρέπει να γίνει; Απλούστατα, πρέπει να εντρυφήσουμε στα μαθήματα που διδάχθηκαν οι παππούδες μας, από την Great Depression. Δεν χρειάζεται να ξαναανακαλύψουμε τον τροχό. Το χρηματοπιστωτικό σύστημα – ιδίως στην ευρωζώνη, η οποία αποτελεί την παιδική χαρά του κάθε τραπεζίτη (σκιώδους ή μη) – πρέπει να ξαναρυθμιστεί.
Και για να γίνει αυτό, πρέπει να αποδομηθεί όλος ο ιδεολογικός – προπαγανδιστικός μηχανισμός της χρηματοπιστωτικής ελίτ και των παπαγαλακίων της, που καλά κρατεί.
(Και εδώ θυμάμαι τον Κέϋνς και μια άλλη του ρήση : «Αργά, ή γρήγορα, οι ιδέες και όχι τα κατεστημένα συμφέροντα είναι τα επικίνδυνα πράγματα». Και αυτό η χρηματοπιστωτική ελίτ είναι που το γνωρίζει καλά. Γι’ αυτό και φροντίζει να κρατάει καλά την πρωτοκαθεδρία στον έλεγχο των ιδεών. Και μέχρι τώρα, το καταφέρνει, επιβάλλοντας, ως κρατούσα θεωρία – ιδίως στην ευρωζώνη – την αντίληψη ότι τα οικονομικά μας προβλήματα είναι δομικά προβλήματα και ως εκ τούτου δεν υφίσταται ταχεία λύση σε αυτά. Φυσικά, δεν είναι έτσι τα πράγματα. Και δεν είναι έτσι τα πράγματα επειδή το μόνο δομικό πρόβλημα, που υπάρχει, το οποίο εμποδίζει την επάνοδο στην ταχύρρυθμη ανάπτυξη και στην ανθρώπινη ευημερία και που είναι, όντως, δυσκολοπολέμητο, είναι οι παρωχημένες αντιλήψεις και θεωρίες, που έχουν εγκαθιδρυθεί στα μυαλά των ανθρώπων. Αντιλήψεις και θεωρίες, που καλλιεργεί και φροντίζει να παρουσιάζει, ως σοφία, η χρηματοπιστωτική ελίτ και οι
Η έξοδος από την διεθνή αγορά ομολόγων, αγαπητέ φίλε, είναι ήδη γεγονός και θα εξακολουθήσει να αποτελεί μια πραγματικότητα για πολύ χρονικό διάστημα - ακριβώς, λόγω του Μνημονίου, το οποίο οδηγεί την χώρα σε μακριά υπαναπτυξιακή τροχιά.
ReplyDeleteΑλλά και πρωτογενή πλεονάσματα να αποκτήσει η χώρα, η κατάσταση δεν θα αλλάξει, όσο το ελληνικό δημόσιο αποδέχεται την εξυπηρέτηση του χρέους, το οποίο είναι επιτοκιακό χρέος, σε επίπεδα της τάξης του 85% - 90% (στα 345 δισ. € του συνολικού ελληνικού δημόσιου χρέους, το χρέος σε πραγματικό χρήμα αντιστοιχεί στα 35 δισ. €, ενώ όλο το υπόλοιπο ποσόν αντιστοιχεί σε επιτοκιακό και ανατοκιστικό χρέος, δηλαδή έχουμε να κάνουμε με ένα καθαρά τοκογλυφικό χρέος, το οποίο η χώρα πρέπει να αρνηθεί να το εξυπηρετεί).
Στην πραγματικότητα αυτό το χρέος, πέρα από τοκογλυφικό και αντιαναπτυξιακό (αφού, αν εξυπηρετηθεί, θα απορροφήσει το σύνολο των όποιων πρωτογενών πλεονασμάτων επιτύχει – αν επιτύχει - η χώρα και θα κρατήσει την ελληνική οικονομία σε υπαναπτυξιακή τροχιά για δεκαετίες) δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί και αυτό είναι που αναγνωρίζουν οι αγορές και συμπεριφέρονται, όπως συμπεριφέρονται.
Ομιλείς, αγαπητέ φίλε, για διάλυση. Και δικαιολογημένα ομιλείς, για διάλυση, διότι υπάρχει ο μύθος της εξάρτησης της χώρας από την διεθνή αγορά ομολόγων - ένας μύθος που εντέχνως καλλιεργείται από τους προπαγανδιστικούς μηχανισμούς του παρόντος νεοκατοχικού καθεστώτος, που επέβαλε η τρόϊκα των εκπροσώπων των δανειστών, που εμφανίζονται ως "εταίροι".
Αυτό που θέλουν να αποφύγουν οι ιδεολογικοπολιτικοί εκφραστές των συμφερόντων της ελληνικής και της ευρωπαϊκής χρηματοπιστωτικής ελίτ είναι η γνωστοποίηση στον ελληνικό πληθυσμό της απλής αλήθειας, που έγκειται στο ότι η ελληνική οικονομία δεν έχει ανάγκη την διεθνή αγορά ομολόγων για την χρηματοδότησή της, αφού τα πραγματικά τρέχοντα ετήσια ελλείμματά της - αφαιρουμένων των τοκοχρεωλυσίων - δεν υπερβαίνουν το 3,1%, έως 3,9% του ΑΕΠ και άνετα μπορούν να χρηματοδοτηθούν από την εσωτερική αγορά.
Και κάτι ακόμα για το ελληνικό δημόσιο χρέος : Στις σύγχρονες οικονομίες τα κράτη δεν δανείζονται από τις "αγορές". Είναι και αυτή η πεποίθηση μια αυταπάτη, την οποία επανέφερε από το μακρινό παρελθόν η ευρωζώνη. Η έκδοση ομολόγων είναι μόνο ένα νομισματικό εργαλείο, για την άνετη και απρόσκοπτη χρηματοδότηση των κρατών ώστε οι κεντρικές τράπεζες, που υπόκεινται στην καθοδήγηση από τις κυβερνήσεις των κρατών, στα οποία υπάγονται, να πραγματοποιούν το ύψος των επιτοκίων που έχουν θέσει ως στόχο, με τις δέουσες, κάθε φορά προσθαφαιρέσεις στα αποθεματικά των τραπεζών.
Η ευρωζώνη δεν έχει έναν τέτοιον μηχανισμό, για λόγους που μόνο η ίδια - δηλαδή η πολιτική και η χρηματοπιστωτική ελίτ της - ξέρει, , αφού τα κράτη-μέλη της δεν ελέγχουν την έκδοση του ευρώ, και επομένως τα κράτη-μέλη πραγματικά καταφεύγουν στις "αγορές" για να χρηματοδοτούν το ελλειμματικό τους ισοζύγιο.
Αυτό αποτελεί νομισματικό ατταβισμό σε ένα νομισματικό - χρηματοπιστωτικό παρελθόν, το οποίο δεν έχει θέση στην παρούσα εποχή. Αυτός ο ατταβισμός, άλλωστε, είναι και η αιτία της χρηματοπιστωτικής κρίσης, που εξελίχθηκε σε παγκόσμια ύφεση το 2008 και έχει επανεισαγάγει μια έντονη και διατηρήσιμη αστάθεια στο σύγχρονο γραφειοκρατικό καπιταλιστικό σύστημα, η οποία έχει μια διανεμητική και καταναλωτική βάση, ανάγεται δηλαδή στην κακή λειτουργία του χρηματοπιστωτικού τομέα του σύγχρονου γραφειοκρατικού καπιταλισμού και όχι στην λειτουργία της παραγωγικής βάσης (του παραγωγικού μηχανισμού) του εν λόγω οικονομικού συστήματος, όπως μας έχει μάθει από την δεκαετία του 1930 ο John Maynard Keynes - θυμάμαι τις περίφημες ρήσεις του, που ανέφερα στο προηγούμενο κείμενό μου.
ΟΚ. Μπορούμε να συμφωνήσουμε ότι διαφωνούμε και να τελειωνουμε εδώ. Εσείς προτείνετε πτώχευση και απομόνωση, αλλαγή πολιτικού συστήματος και εγώ διαφωνώ σε όλα. Μπορεί να βγει το δικό σας σενάριο. Οπότε είμαστε ΟΚ>
ReplyDelete